W roku jubileuszowym zazwyczaj historycy rozpisują się o wydarzeniach na polach bitew. Niewielu badaczy odtwarza tło czyli życie codzienne poszczególnych miejscowości w okresie wielkiej wojny 1914-1918. Przyczyną tego stanu jest brak źródeł, które jako niemieckie zostały zniszczone lub zapomniane z uwagi na pismo – gotyk. Specjalistów odczytujących gotyk pisany możemy w Polsce policzyć na palcach dwóch rąk. Ryczywół ma tzw. szczęście w nieszczęściu. Nie zachowały się wprawdzie Kronika Wojenna i tzw. Stara Kronika Szkolna ale w jednym z archiwów udało mi się odnaleźć wypisy z tych źródeł. Dzięki naszym przyjaciołom z Niemiec (Państwo Kohlert z Wiehl) i Adamowi Malińskiemu mamy przetłumaczonych kilka fragmentów. Poniżej prezentuję wypisy z Kroniki Wojennej. W armii pruskiej służyło wielu synów ziemi ryczywolskiej wszystkich narodowości – wielu z nich nie wróciło , wielu zostało okaleczonych fizycznie, część po demobilizacji wstąpiła w szeregi Powstańcze. Ale to już całkiem inna opowieść…
Przypominam niezorientowanym, że poniższy materiał jest materiałem autorskim i podlega ochronie prawnej (trzeba uzyskać zgodę na jego przetwarzanie i publikowanie).Nie chciałbym powtórki z rozrywki kiedy dwie aktywistki z Ludom stwierdziły, że zdjęcia historyczne przyniosły im ptaszki internetowe i „położyły w kopercie” w ich skrzynkach e-mailowych.
Życzę miłej lektury.
Kriegschronik / Kronika wojenna
W dniu 1 sierpnia 1914 r. wieczorem o godzinie 6 .00 Mobilizacja .
Jak biegnący ogień rozszerzała się wiadomość o mobilizacji.
Wszędzie na rogach ulic i na domach przyklejono wielkie plakaty, które były czytane przez rozgorączkowanych dorosłych i dzieci Na ulicach i Rynku można było zaobserwować ożywiony ruch. Grupy ludzi spotykały się i omawiały żywo sprawy, które miały nastąpić.
W dniu 2. Sierpnia 1914 r. zostali powołani do służby wojennej z tutejszej szkoły nauczyciele Jan Weber i Harnau. Z rozpoczęciem mobilizacji telegraf i telefon do prywatnego użytku zostały zablokowane. Poczta nie działała kilka dni. Powszechne plotki o samochodach ze złotem do Rosji stały się głośne. Zarządzeniem pana Starosty zostały obsadzone skrzyżowania dróg i mosty podwójnymi posterunkami.
Miejscowi Bracia Kurkowi wystawili żądane warty. Na tygodnie na drogach postawiono przeszkody.Urzędnicy, nadzorcy celni i drogowi zostali zaopatrzeni w broń palną i oznaczeni opaskami na ramieniu z napisem „ W służbie / Im Dienste der V A.K“ .
Kilka dni po ogłoszeniu mobilizacji komunikacja kolejowa została na krótki czas zablokowana dla ludności cywilnej.Kiedy oddziały i uzbrojenie były transportowane przez nasze linie kolejowe na wschód, uczestniczyło miasto i okoliczne miejscowości w zaopatrzeniu przejeżdżających żołnierzy w żywność i napoje.Z napięciem wyglądano pierwszych wydarzeń wojennych.Kiedy teraz po kilku dniach 7. sierpnia nadeszła wiadomość o zajęciu Lüttich, radość była wielka.Zwycięski pochód naszych dzielnych żołnierzy przez Belgię kazał mieć nadzieję, że wojna się wkrótce skończy.
Zaraz potem zaczęły się mieszać radosne wiadomości ze smutnymi o napadzie Rosjan na Ostpreußen / Prusy Wschodnie. Kiedy ogłoszono zwycięstwo pod Tannenberg (28.09.1914), słyszano wszędzie okrzyki zachwytu dla nazwiska Hindenburg. Podczas obchodów Święta Sedanu można już było informować osiągnięciu licznych niemieckich zwycięstw
Zarządzeniem Oberpräsidenta / Nadprezydenta, na podstawie Zarządzenia Ministra szkoły zobowiązano do uroczystego świętowane zwycięstw. Kiedy w listopadzie 1914 Rosja stala sie niebezpiecznym zagrożeniem dla Provinz Posen / Prowincji Poznańskiej, przybyli do Ritschenwalde / Ryczywolu i okolicy żołnierze armijni do urządzania stanowisk strzeleckich. Rowy te rozciągały się od Obornik do Czernikau / Czarnkowa.
W pobliżu Ritschenwalde rozciągały się rowy na południu miasta. Do budowy stanowisk ziemnych drewno zostało zarekwirowane u mistrzów budownictwa.
Także części lasu chronionego od strony ulicy Czernikauer Straße zostały użyte do obudowy drewnianej rowów strzeleckich. Kiedy jednak w grudniu 1914 Hindenburg przełamał front Rosjan , odłożono dalszą budowę rowów strzeleckich.
Jesienią 1914 zostały rowy przez właścicieli ziemskich , na których terenach się one rozciągały, znów zasypane.Wkrótce po feriach jesiennych 1914 rozpoczęło się wykonywanie darów miłości w szkołach. Dzieci robiły na drutach skarpety , ocieplacze, rękawice, czapki na głowy i kolanniki dla dzielnych żołnierzy frontowych.
W styczniu 1915 miało miejsce przejęcie zapasów zboża i mąki.W następstwie tego zostały wprowadzone kartki na chleb i mąkę. Każda osoba otrzymuje na dzień 250 gramów chleba, lub 175 gramów mąki. Z powodu wprowadzonej przez Anglię blokady przywozu żywności rosły znacząco ceny artykułów spożywczych. Zostały wprowadzone przez urzędy ceny maksymalne. Na Wielkanoc 1915 nauczyciel Mrosek został powołany do służby wojennej.
Nauczycielowi Abramowiczowi ze Szkoły Żydowskiej i nauczycielowi Bederke ze szkoły ewangelickiej zostały wyznaczone godziny zastępcze.
W dniu 1.kwietnia 1915 Szkoła Żydowska na czas wojny została połączona ze Szkołą Katolicką. W dniu 3. marca 1916 został nauczyciel główny Weber jako niezdatny do służby garnizonowej i pracy oddelegowanych do prowadzenia lekcji do 1.maja w Lipie und Ludamach. Od tego czasu podjął on pracę ponownie w tutejszej szkole.
Zarządzeniem władz oświatowych katolickie dzieci z Gorzewa w dniu 30 października 1916 zobowiązane do nauki szkolnej tutaj, a dnia 1.kwietnia 1917 ponownie odesłane do Gorzewa.
W następstwie braku rąk do pracy dzieci szkolne musiały być skierowane do prac w rolnictwie, przy wykopkach ziemniaków. Z tego powodu ferie jesienne zostały przedłużone o 2 tygodnie.
W 4. roku wojny wzrosły gwałtownie ceny na materiały tekstylne i obuwie. Ponieważ w kraju brakuje bawełny i oleju , szkoły zostały zobowiązane do zbierania pokrzyw i pestek od owoców.
Tutejsza szkoła brała w tym aktywny udział. W następstwie niedostatku artykułów spożywczych w miastach przemysłowych zostało wiele dzieci w wieku 10- 14 lat cierpiących biedę wysłane latem na wypoczynek na wieś.
Powiat Oborniki przyjął dzieci z Herne w Westfalii. W Ritschenwalde zostało zakwaterowane 20 dzieci, z których 10 uczęszczało do Szkoły Katolickiej . Czuły się dobrze pod opieką i wróciły z widoczną poprawą do Ojczyzny w dniu 20 . października .
W dniu 8. listopada 1918 roku wybuchła w Niemczech rewolucja i cesarz został obalony z tronu. Uciekł do Holandii. Provinz Posen / Prowincja Poznan została zajęta przez Wojsko Polskie i oddzielona od Niemiec.
Ritschenwalde zostało zajęte w dniu 6. stycznia 1919 .
W dniu 1. Maja 1919 wprowadzono naukę w języku polskim.
