Ks. Kazimierz Stepczyński – Proboszcz w Ryczywole w latach 1912-1925
W działaniach powstańczych znaczącą rolę odegrali księża katoliccy. Lokalni proboszczowie swoje rozległe kontakty i wpływy wykorzystali do stworzenia sprawnej sieci przepływu informacji. Ich autorytet w środowisku pozwalał na skuteczne działania organizacyjne i mobilizacyjne. Niestety nie umknęło to uwadze niemieckich władz okupacyjnych, które jesienią 1939 r. tropiły i fizycznie eliminowały księży społeczników. Tragiczny los spotkał też Proboszcza Kazimierza Stepczyńskiego. Jego ostatnie godziny życia zostały uwiecznione na kilku fotografiach. Jedna z nich trafiła do Muzeum Powstania Warszawskiego. Nasza lokalna historia stała się tym samym ważnym elementem historii II wojny światowej o czym niewielu w Ryczywole wie. Wszystkich odwiedzających warszawskie Muzeum zachęcam by zatrzymali się na moment przy zdjęciu naszego lokalnego bohatera.
Ks.Kazimierz Stepczyński (stoi w sutannie) na bydgoskim rynku podczas Bromberger Blutsonntag (zdjęcie ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego)
Kazimierz Stepczyński (1881-1939), ksiądz, prezes Rady Ludowej w Ryczywole i delegat do Powiatowej Rady Ludowej w okresie Powstania Wielkopolskiego . Urodził się 4 marca w Żydowie w powiecie Poznań – Wschód. Syn Stanisława – ekonoma rolnictwa i Antoniny Potrzebowskiej. Uczęszczał do progimnazjum w Trzemesznie i gimnazjum w Wągrowcu. W 1902 r. został przyjęty na studia teologiczne do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Święcenia kapłańskie przyjął 11 lutego 1906 r. w Gnieźnie. W latach 1906-1911 wikariusz w Połajewie i administrator w Witaszycach i Twardowie. W okresie tym działał w Polskim Komitecie Wyborczym na powiat obornicki oraz w Kółku Rolniczym. Od 1 października 1912 r. proboszcz w Ryczywole. Dalej współuczestniczył w pracach Komitetu Wyborczego. Aktywnie zaangażował się w przygotowania powstańcze w Ryczywole. W grudniu 1918 i styczniu 1919 r. odbywały w miejscowej plebanii spotkania grupy przygotowującej wystąpienie przeciwko niemieckiej Radzie Żołnierskiej. Wymieniany jako członek Kompanii Ryczywolskiej dowodzonej przez Maksymiliana Benkla. Działacz Rad Ludowych w Ryczywole i Obornikach. W 1919 r. mianowany dziekanem obornickim. Patron Katolickiego Towarzystwa Robotników Polskich i prezes Kółka Rolniczego w Ryczywole. Wiceprezes w latach 1922-1925 rady nadzorczej Banku Ludowego w Ryczywole. Od samego początku pobytu w Ryczywole zabiegał o budowę nowego kościoła parafialnego. Od 1913 r. prowadził negocjacje z patronami kościoła Peterem Hoffmannem i Erdmannem von Sierakowskim w sprawie sfinansowania tego przedsięwzięcia. Upór i konsekwencja przyniosły efekty i w latach 1923-1925 postawiono nowy kościół neobarokowy według projektu Stefana Cybichowskiego. Ks. Stepczyński spisał też w formie kroniki dzieje świątyń ryczywolskich. W 1925 r. otrzymał tytuł honorowego radcy duchownego i został przeniesiony do parafii p.w. Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy. W 1929 r. mianowany dziekanem dekanatu bydgoskiego, a w 1930 r. sędzią Trybunału Metropolitalnego w Gnieźnie. Aktywnie działał w lokalnej oświacie w szkołach powszechnych i Seminarium Nauczycielskim jako wizytator i delegat przy egzaminach. W 1932 r. mianowany kanonikiem honorowym Gnieźnieńskiej Kapituły Metropolitalnej. Pomagał w pracy duszpasterskiej w wakującej parafii wojskowej w Bydgoszczy. 8 września aresztowany przez Gestapo i osadzony w dawnych koszarach 15 Pułku Artylerii Lekkiej. Maltretowany fizycznie i psychicznie przez niemieckich żołnierzy. Na przełomie października i listopada wywieziony wraz z grupą Polaków w nieznanym kierunku i skrytobójczo zamordowany. Zwłok ks. Stepczyńskiego nie odnaleziono. Parafianie z Ryczywołu w 1975 r. ufundowali tablicę pamiątkową z płaskorzeźbą budowniczego kościoła, którą umieszczono przy wejściu do świątyni. W 2001 r. Rada Gminy Ryczywół na wniosek proboszcza Bolesława Jarosza nazwała fragment drogi między Placem 1 Maja, a kościołem ul. Ks. Kazimierza Stepczyńskiego. Nazwisko ks. Stepczyńskiego widnieje też na płycie nagrobnej pomnika upamiętniającego mieszkańców gminy Ryczywół, którzy oddali życie w latach 1939-1945. Zdjęcie Kazimierza Stepczyńskiego z bydgoskiego rynku znalazło się na wystawie stałej Muzeum Powstania Warszawskiego jako przykład martyrologii księży katolickich podczas II wojny światowej.
Kościół katolicki podczas budowy (ze zbiorów Roberta Zimnego)
Tablica pamiątkowa w kościele w Ryczywole
