Ponieważ zbliża się 99 rocznica odzyskania niepodległości postanowiłem przybliżyć Państwu tych, którzy do uzyskania szeroko rozumianej wolności przyczynili się swoim bohaterstwem i pracą. I nie potrzebowali oni biuletynów, strony internetowej, prasy i tej całej machiny propagandowej, którą dysponują aktualne władze. Życiorysy same się obronią. Zgodnie z obietnicą zaczynamy od ostatniego burmistrza Ryczywołu – Stefana Pituły, bohatera walk powstańczych i uczestnika walk o Galicję Wschodnią. Kto się dobrze wczyta w biogram być może zrozumie, dlaczego wolałem żeby w Ryczywole nie było ulicy Kwiatowej czy Słonecznej. Oddając cześć pamięci o tym wybitnym mężu stanu czynię zadość tej przykrej sytuacji. Niech ten artykuł choć w skromny sposób zmaże wstyd za tych, którzy wstydu nie mają. Przepraszam za karteczki na zdjęciach ale muszę je zabezpieczać przed nieuprawnionym wykorzystaniem (ostatnio dwie Panie nazywające się szumnie liderkami upubliczniły zdjęcia z moich zbiorów w Ludomach – o uzyskaniu zgody „zapomniały”…..).
Cieszy natomiast inicjatywa z muralami historycznymi, choć wciąż władze nie rozumieją że historia nie potrzebuje medialnego szumu i zbijania kapitału politycznego. Mam też nadzieję, że dobór obiektów będzie inny niż się planuje – myślę, że znakomitym miejscem na remont elewacji i ciekawy mural jest budynek tzw. bożnicy przy ul. Czarnkowskiej. Można wyeksponować zasłoniętą absydę i narysować okna oraz na ścianie bocznej wejście do synagogi lub torę. No ale tu są sami specjaliści od patriotyzmu, jubileuszów i obchodów, którzy słuchają tylko siebie, a innych wykluczają.
Stefan Pituła – ostatni burmistrz Ryczywołu (1920-1934)
Stefan Pituła urodził się 11 grudnia 1890 r. w Dziewierzewie w powiecie żnińskim w województwie poznańskim. Był synem kupca Andrzeja Pituły i Józefy z domu Chełmniak. Uczęszczał do Szkoły Podstawowej w Dziewierzewie i w Budzyniu. Następnie ukończył Szkołę Mleczarską i Rolniczą w Smogulcu i we Wrześni (1906-1910). Pracę zawodową rozpoczął we Wrześni jako pomocnik w sklepie materiałów budowlanych i spożywczych. W 1914 r otworzył własną działalność gospodarczą jako kupiec samodzielny. Aktywnie uczestniczył w życiu społecznym – był członkiem Towarzystwa Pomocy Ludowej i Towarzystwa Gimnastycznego Sokół.
W 1914 r. powołany w armii niemieckiej. Służył w piechocie i awansował na stopień kaprala. Walczył na froncie wschodnim i zachodnim. Podczas walk agitował wśród żołnierzy na rzecz niepodległej Polski za co stanął przed sądem wojennym (ostatecznie nie udowodniono mu zarzucanych czynów). Po rozejmie w Compiegne oddalił się ze swojej jednostki. Od 29.12.1918 r. w armii wielkopolskiej, gdzie ukończył 3 miesięczny kurs sanitarny. Zaprzysiężony w lutym 1919 r. Przydzielony do 1 baterii artylerii ciężkiej pod dowództwem majora Jana Chylewskiego. Brał udział w walkach w okolicach Szubina, Nakła, Rynarzewa, Mroczy, Dębogóry i Ślesina. Następnie wraz z całą jednostką przerzucony na front wschodni – walczył w grupie gen. Konarzewskiego we Wschodniej Małopolsce. 30.04.1920 r. bezterminowo urlopowany. W armii polskiej awansował na stopień plutonowego sanitarnego.
Burmistrz Stefan Pituła ze Związkiem Rezerwistów i hufcem Orląt
Z wojska bezpośrednio oddelegowany na stanowisko burmistrza miasta Ryczywół (powiat Oborniki, woj. poznańskie) na okres 12 lat. Po zakończeniu kadencji w 1932 r. zatwierdzony na kolejne 12 lat. Niestety utrata praw miejskich Ryczywołu w 1934 r. spowodowała jego przejście na emeryturę w 1935 r. W latach 1920-1935 pełnił funkcję urzędnika stanu cywilnego na obwód Ryczywół. Pomimo zaangażowania Stefana Pituły w sprawy gospodarcze Ryczywół przeżywał regres (skutki ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego). Sporo natomiast Ryczywół zawdzięczał Stefanowi Pitule jeśli chodzi o kulturę. Aktywnie wspierał lokalne organizacje – Akcja Katolicka, Bractwo Kurkowe, Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, Związek Weteranów Powstań Narodowych 1914-1919, Chór „Lutnia”, Straż Pożarna. Utrzymywał dobre stosunki z mniejszościami narodowymi w Ryczywole – niemiecką i żydowską. Zwolennik Piłsudskiego, aczkolwiek nie stwarzał przeszkód w swobodnym rozwoju życia politycznego w mieście (mimo to stał się obiektem ataków prasowych endecji). Inicjator obchodów 500-lecia Ryczywołu w 1926 r.. Wspierał projekt budowy nowego kościoła w Ryczywole, który za jego kadencji został ukończony. Aktywny działacz Kasy Pożyczkowej i Banku Ludowego w Ryczywole – pełnił tam funkcję Dyrektora i Kontrolera. Po przejściu na emeryturę dorabiał w latach 1934-1938 w tymże banku. Była to jednak angaż przejściowy. Z powodów ekonomicznych w 1938 r. wyjechał wraz z całą rodziną z Ryczywołu do Solca Kujawskiego. Tam kupił dom i pracował w Towarzystwie Ubezpieczeniowym „WESTA” jako ajent do momentu wybuchu wojny.We wrześniu 1939 r. ucieka wraz z rodziną do Wrześni do swojego syna – księdza – Zygmunta. Tam pozostał do końca okupacji i pracował w Biurze Rolnym „Krieslandwirt”. W kwietniu 1945 r. wrócił wraz z rodziną do Solca Kujawskiego, gdzie zatrudnił się w Nasycalni Materiałów Drzewnych przy PKP. Zmarł 26.03.1957 r. w Solcu Kujawskim. Tam też został pochowany. Za udział w walkach o niepodległość odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości, Wielkopolskim Krzyżem z mieczami oraz Odznaką Honorową „Orlęta”. Za działalność na stanowisku burmistrza otrzymał Odznakę „ZA OFIARNĄ PRACĘ”. Stefan Pituła ożenił się 13.10.1913 r. z Rozalią Bonikowską. Miał z nią siedmioro dzieci – Zygmunta, (księdza katolickiego) ,Marię, Annnę, Janinę, Elżbietę, Stanisława i Jana. Janina zmarła w dzieciństwie i została pochowana w Ryczywole. Rodzina planuje odnowić jej pomnik w 2018 r..
Kolejny odcinek wkrótce – tym razem przybliżę państwu dwóch bohaterów z lat walk 1914-1920 odznaczonych najwyższym odznaczeniem wojskowym – Orderem Virtuti Militari.
Burmistrz Stefan Pituła podczas uroczystości Jubileuszowych w 1926 r.(pierwszy z lewej)
Burmistrz Stefan Pituła jako członek Bractwa Kurkowego (siedzi trzeci od lewej)
